Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dyrektor: Paulina Cius-Górska
tel.: +48 (32) 24 10 718, 450 27 04-06
fax: +48 (32) 24 15 501
e-mail: sekretariat@muzeumgpe-chorzow.pl
strona www: www.muzeumgpe-chorzow.pl
strona bip: www.bip.muzeumgpe-chorzow.pl

Idea budowy śląskiego skansenu powstała w okresie międzywojennym. Jej propagatorem był Tadeusz Dobrowolski - konserwator, muzealnik i historyk sztuki. Zaproponowano wówczas umieszczenie skansenu w Parku Kościuszki w Katowicach, do którego przeniesiono nawet dwa zabytkowe drewniane obiekty. W 1952 roku na Walnym Zjeździe Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego w Katowicach powrócono do projektu budowy skansenu, proponując jego lokalizację w powstającym
w tym czasie Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. Pierwsze obiekty zbudowano w tej lokalizacji w 1964 roku. W 1975 roku „Górnośląski Park Etnograficzny” udostępniono zwiedzającym.
Skansen gromadzi zabytki drewnianej architektury wiejskiej z okresu od XVIII do początków XX wieku z części obszaru historycznego Górnego Śląska znajdującej się w granicach administracyjnych województwa śląskiego (to jest: z Beskidu Śląskiego, Pogórza Cieszyńskiego, okolic Pszczyny, Rybnika, Katowic, Lublińca) oraz z terenu Zagłębia Dąbrowskiego. Na powierzchni 22 ha usytuowano prawie 80 obiektów dużej i małej architektury. Całość ma układ parkowo-zagrodowy - zagrody tworzą budynki mieszkalne wyposażone w meble, sprzęty codziennego użytku i narzędzia pracy oraz budynki gospodarcze. Na teren muzeum przeniesiono także obiekty sakralne - kościół, kapliczki, a także karczmę. Do najciekawszych obiektów należy zaliczyć także młyn wodny oraz wiatrak, w których przeprowadzono kompleksowe remonty, odtworzono brakujące urządzenia w ich wnętrzach
i ponownie uruchomiono. Ekspozycję terenową zamyka grupa zabytkowych drewnianych spichlerzy. W 2014 roku obszar Muzeum powiększono o kolejnych prawie 10 ha, na których zaplanowano realizację m.in. dworu górnośląskiego z zapleczem oraz obiektów związanych z tzw. przemysłem wiejskim. Muzeum prowadzi własne badania m.in. nad drewnianą architekturą na obszarze województwa oraz nad genealogią chłopską, organizuje konferencje i sesje naukowe. W 2013 roku rozpoczęto wydawanie Rocznika Muzealnego oraz nowych serii monograficznych. W instytucji odbywają się zróżnicowane tematycznie lekcje muzealne, konkursy dla szkół, szkolenia nauczycieli,
a także liczne imprezy plenerowe. Najważniejsze z nich to: „Wielkanoc w Skansenie”, „Śląsko Wilijo”, „Dzień Chleba", „Dzień Miodu", „Dożynki”.
Prowadzona własna działalność konserwatorska zaowocowała wyróżnieniami nagrodami Marszałka Województwa Śląskiego za Wydarzenie Muzealne Roku w kategorii konserwacja.